Soybağı; çocuğun soyadının, vatandaşlığının ve aile kütüklerinde yazılacağı yerin belirlenmesinde esas alınır.

Çocuk ile ana arasında soybağı doğumla kurulur.

Çocuk ile baba arasında soybağı, ana ile evlilik, tanıma veya hakimin hükmü ile kurulur.

Soybağı ayrıca evlat edinme yoluyla da kurulur.

Evlilik dışında doğan çocuk ana ve babasının birbiriyle evlenmesi halinde soybağı kendiliğinden düzelir.

 

 

Evlilik içinde veya her hangi bir nedenle evliliğin sona ermesinden başlayarak 300 gün içinde doğan çocuklar babanın soyadını alır ve aile kütüklerinde babalarının hanesine yazılırlar.

Çocuk evliliğin sona ermesinden başlayarak 300 gün içinde doğmuş ve ana da bu arada yeniden evlenmiş olursa, ikinci evlilikteki koca baba sayılır. Bu karine çürütülürse ilk evlilikteki koca baba sayılır.

 

 

Evlilik dışında veya evliliğin sona ermesinden itibaren 300 günden sonra doğan veya baba tarafından mahkeme kararı ile reddedilen çocuk; anasının bekarlık hanesine, anasının soyadı ve onun bildireceği baba adı ile tescil edilir.

Anası boşanarak bekarlık hanesine dönmüş ise çocuk, anasının kayıtlı bulunduğu haneye anasının soyadıyla, ancak anası önceki evliliğinden çift soyadı taşıyorsa anasının bekarlık soyadıyla tescil edilir.

Anası halen bir başkası ile evliyse, evlilik öncesi başka erkekten olan çocuğu anasının bekarlık hanesine, bekarlık soyadı ve anasının bildireceği baba adı ile tescil edilir.

 

1. Babanın ana ile evlenmesi sonucunda; Türk Medeni Kanununun 292 nci maddesine göre kendiliğinden evlilik içinde doğan çocuklara ilişkin hükümlere tâbi olacağından Türk vatandaşı olur ve baba hanesine tescil edilir.

2. Ananın veya çocuğun istemesi üzerine; Türk Medeni Kanununun 301 inci maddesi uyarınca mahkemece soybağının belirlenmesi ya daTürk Medeni Kanununun 295 inci maddesi uyarınca tanınması halinde, soybağının kurulması sonucunda babasına bağlı olarak doğumundan itibaren Türk vatandaşı olur. Bu durumda babasının hanesine baba soyadıyla tescil edilir.

 

 

Eşler, evlilik dışında doğmuş olan ortak çocuklarını, evlenme sırasında ya da evlendikten sonra, yerleşim yerlerindeki veya evlenmenin yapıldığı yerdeki nüfus memuruna bildirmek zorundadır.

Ana ve babanın birbirleriyle evlenmesi ile soybağı düzelen çocuklar daha önce aile kütüklerine tescil edilmiş iseler, ana ve baba tarafından evlenme ile soybağının kurulmasına ilişkin bildirim formu doldurulup imzalanarak yerleşim yeri nüfus müdürlüğüne verilir.

Evlilik dışında doğmuş olan ortak çocuklarını, evlenme sırasında veya evlenmeden sonra bildirmeden önce eşlerden birinin ölümü halinde, sağ kalan eşin mahkemeden alacağı tespit kararına dayanılarak işlem yapılır.

 

Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün içinde doğan çocuğun babası kocadır.

 

Çocuk, evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün içinde doğmuş ve ana da bu arada yeniden evlenmiş olursa, ikinci evlilikteki koca baba sayılır. Bu karine çürütülürse ilk evlilikteki koca baba sayılır.

 

Babalığa hüküm; Türk Medeni Kanununun 301 inci maddesi uyarınca çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesidir.

 

Çocuk daha önce anasının hanesinde kayıtlı ise başka bir belge veya ana ve babanın beyanı aranmaksızın mahkeme kararına dayanılarak çocuğun kaydı baba soyadı ile baba hanesine taşınır.

 

Çocuk kayıtlı değil ise, bu Yönergenin “Doğum” bölümünde belirtildiği şekilde doğum tutanağı düzenlenerek baba hanesine, baba soyadıyla tescil edilir. Çocuk ile ana arasında gerekli soybağı kurulur.

 

Çocuğun babasının Türk, anasının yabancı uyruklu olduğunun mahkeme kararında belirtilmesi durumunda çocuk onsekiz yaşından küçük ise baba hanesine baba soyadı ile tescil edilir. Anasının Türk, babasının yabancı uyruklu olduğunun mahkeme kararında belirtilmesi durumunda, anasının kayıtlı bulunduğu idari birimin sonuna baba soyadı ile tescil edilir.

 

Çocuk onsekiz yaşından büyük ve nüfusa kayıtlı değil ise babalığa hüküm kararı Bakanlığa gönderilerek vatandaşlık durumunun tespiti istenir ve Bakanlığın kararına göre işlem yapılır. Bakanlıkça tescil kararı verilmiş ise babanın hanesine doğumdan tescil edilir. Babanın yabancı olması halinde, anasının kayıtlı bulunduğu idari birimin son hanesinden sonraki haneye tescil edilir ve ana hanesi ile aralarında bağ kurulur.

 

Soybağının reddi, mahkeme kararı ile babalık karinesinin ortadan kaldırılmasıdır.

 

Soybağının reddi davası, koca tarafından ana ve çocuğa karşı açılabileceği gibi, çocuk tarafından da, ana ve kocaya karşı açılabilir.

 

Mahkeme kararı ile soybağı reddedilen çocuk, baba hanesindeki kaydına açıklama yapılarak nüfus kaydı kapatılır ve anasının bekarlık hanesine, anasının bekarlık soyadı ile taşınır.

 

 

Soybağı reddedilen çocuğun anasının bekarlık hanesinin tespit edilememesi halinde; kayıtlı bulunduğu hanedeki nüfus kaydı kapatılır ve kayıtlı bulunduğu idari birimin sonuna yeni bir aile sıra numarası altında anasının soyadı ile kaydı taşınır. Soybağı reddedilen ergin ise, kendisinin bildireceği ve mülki idare amirinin uygun göreceği soyadına göre soyadı alanı tamamlanır. Çocuk ergin değilse, çocuğun vesayet altına alınabilmesi için, Türk Medeni Kanununun 404 üncü maddesi gereğince durum yetkili vesayet makamına bildirilir. Çocuğun soyadındaki eksiklik vesayet makamınca bildirilen ve mülki idare amirince onaylanan soyadına göre tamamlanır.

 

Soybağı reddedilen çocuğun anasının yabancı uyruklu olduğunun mahkeme kararında belirtilmesi veya anasının yabancı uyruklu olması nedeniyle aile kütüklerinde kayıtlı olmaması ya da ana ve babasının yabancı uyruklu olduğunun belirlenmesi halinde; soybağı reddedilen çocuğun çıkartılacak aile nüfus kayıt örneği ile mahkeme kararının tasdikli bir sureti vatandaşlık incelemesi yapılmak üzere Bakanlığa gönderilir, Bakanlıkça verilecek karara göre işlem yapılır.

 

Soybağı reddedilen çocuğun anasının Türk, babasının yabancı uyruklu olduğunun mahkeme kararında belirtilmesi veya babasının yabancı uyruklu olması nedeniyle aile kütüklerinde kayıtlı olmaması halinde; soybağı reddedilen çocuk anasının bekarlık hanesine, anasının bekarlık soyadı ile tescil edilir.

 

Çocuk anasının bekarlık hanesine tescil edilmiş ve babası ile arasında soybağı kurulmuş ise, soybağının reddine ilişkin açıklamalar çocuğun ve babasının kaydına yapılarak daha önce kurulmuş olan soybağı kaldırılır.